Evlilik dışında doğan çocuğun soybağı ana ile doğumla birlikte kendiliğinden kurulur. Çocuk ile baba arasındaki soybağı ise ana ile evlenme, tanıma veya hakim hükmü ile kurulmaktadır. Soybağının kurulması hususu ana ile baba için farklılık gösterdiğinden evlilik dışı çocuğun miras hakkı ana ve baba açısından ayrıca incelenmelidir.
Ana yönünden evlilik dışı çocuğun miras hakkı
Ana ile çocuk arasındaki soybağı doğum ile kurulduğundan, evlilik dışında doğan çocuğun herhangi bir işlem yapılmasına gerek olmaksızın anadan kaynaklanan tüm mirasçılık haklarına haiz olduğu açıktır. Bu nedenle evlilik dışında doğan çocuğun ana yönünden mirasçılık hakkı evlilik içerisinde doğan çocukla birebir aynı şekildedir.
Baba yönünden evlilik dışı çocuğun miras hakkı
Ana ile çocuk arasındaki soybağı kendiliğinden kurulurken baba ile çocuk arasındaki hukuki anlamda soybağının kurulması için ana ile evlenme, tanıma veya hakim hükmü işlemlerinden birinin gerçekleşmesi gerekmektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 498. maddesi gereğince evlilik dışında doğmuş ve soybağı tanıma veya hâkim hükmüyle kurulmuş olan çocuk baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı sıfatına haiz olmaktadır.
Evlilik dışında doğmuş olan çocuğun ana ile babasının daha sonra evlenmesi halinde ise; eşlerin evlilikten önce doğan çocuğu yerleşim yerlerindeki veya evlenmenin yapıldığı yerdeki nüfus memuruna bildirmesi gerekmektedir. Ancak kanunda belirtildiği üzere bu bildirimin yapılmamış olması çocuğun evlilik içinde doğan çocuklara ilişkin hükümlere tabi olmasına engel oluşturmaz. Bu demektir ki; eşlerin çocuğun doğumundan sonra evlenmesi halinde çocuk, baba yönünden de mirasçı olmaktadır.
Baba ile çocuk arasındaki soybağı babanın sağlığında kurulmamış olabilir. Babanın vasiyetnamesinde evlilik dışı çocuğun babası olduğunu belirtmiş olması halinde vasiyetnameyi açan hakim tanımayı çocuğun kayıtlı olduğu nüfus müdürlüğüne bildirmektedir. Buradan anlaşılacağı üzere baba ile çocuk arasındaki soybağının babanın ölümünden sonra kurulması da mümkündür.
Babanın sağlığında Türk Medeni Kanunu’nun 498. maddesinde belirtilen yöntemler ile veya babanın ölümünden sonra hakim hükmü ile soybağı kurulmamış ise çocuğun baba yönünden mirasçı olması mümkün değildir. Baba ile evlilik dışı çocuk arasındaki soybağının kurulması ve çocuğun mirasçılık sıfatına haiz olması durumu için kanunda birden fazla yöntem gösterilmiş ise de bu işlemlerin doğru şekilde yapılabilmesi için hukuki destek alınması faydalı olacaktır.